SAKIZ ADASI SAKİNLERİ -13 -

İyi akşamlar

91 yıl öncesinden, tozlu arşivlerden gelen, bu akşamki  konuğumuz  Sakız adasından gelip, Aydın Kuşadası'na yerleştirilen  Hafız Ahmet oğlu Ahmet Rüştü..tasfiye talepnamesinin tarihi 23.Mayıs.1925, numarası 130-16-13-2/34-255-7

                                                                            Sevgilerimle

YUNANİSTAN KOZANA HACILAR-MESIANİ KÖYÜ 1915 YILI SEÇMEN KAYITLARI

Selam 
Yunanistan doğumlu ilk mübadiller artık 90 yaşın çok üzerinde...1924'de doğanlar bile 93 yaşında, hatırladıkları bile kendilerine çok uzak...ikinci kuşak  mübadiller ise, büyüklerinden duydukları kadarını bilirler...hayal gibi... Ortak bildikleri tek şey ise; memleketin sardunya kokulu olduğudur.
Bilgilendirme notlarına devam edelim...

30 Ocak 1923'de Lozan'da, Yunanistan ile Türkiye arasında “Türk-Rum Nüfus Mübadelesine İlişkin Sözleşme” imzalandı. Protokol 19 madde ve 1 protokolden oluşmaktaydı.Türkiye adına sözleşmeyi İsmet Paşa,Dr. Rıza Nur ve Hasan bey, Yunanistan adına Venizelos ve Caclamanos imzaladı. 
Sözleşmenin 1.maddesine göre "Türk topraklarında yerleşmiş  Rum-Ortodoks dininden Türk uyrukları ile Yunan topraklarında yerleşmiş Müslüman dininden Yunan uyruklular tabi tutulmuşlardı.
Mübadelenin en büyük özelliği zorunlu olmasıydı. Ama sözleşmenin 2.maddesine göre İstanbul'un Rum ahalisi ile, Batı Trakya'da ki Müslüman ahali kapsam dışı bırakılmıştı.
Mübadele dışı tutulacak olanlar; 30 Ekim 1918 tarihinden önce İstanbul Belediyesi sınırlarına yerleşmiş bulunan tüm Rumlar sayıldı.
Batı Trakya içinse; 1913 tarihli Bükreş Antlaşmasının çizdiği sınırın doğusunda yerleşmiş olan Türkler olacaktı. Bir süre sonra İmroz-Gökçeada-Bozcaada'da yaşayan Yunanlılarda nüfus mübadelesinin dışında tutuldu.

Kendiliğinden karşı ülkeye gitmiş olan bir kişi, Türk Hükümeti'nin izni olmadıkça Yunanistan’a dönerek orada yerleşemeyecekti.  

Sözleşmenin 5.maddesine göre "Mübadele uygulamasında her iki halkın mülkiyet haklarına ve alacaklarına hiçbir zarar verilmeyecekti. Mübadele edilecek halklara mensup bir kimsenin hangi nedenle olursa olsun gidişine hiçbir engel çıkarılmayacaktı"

4.maddesine göre; "Türkiye'de alıkonulmuş vücutça sağlam Rumlar Türkiye'den gönderilecek ilk kafileyi oluşturacaktı"

  7.madde ise ; "göçmenler bırakıp gidecekleri ülkenin uyrukluğunu yitirecek, gittikleri ülkenin topraklarına ayak bastıkları an da bu ülkenin uyrukluğunu edinmiş sayılacaklardı"

Bugün yayınlayacağım köyün adı Hacılar-Mesıani köyü...

                                                                 Sevgilerimle

HACILAR-MESIANİ
SIRA NO	ADI	LAKABI	BABA ADI	DOĞUM TARİHİ	İŞİ
5336	Ali	Pilak Oğlu	İdris	1889	Çiftçi
5337	Ali	Turap Oğlu	Asan	1889	Çiftçi
5338	Amet	Karasali Oğlu	Sulüman	1879	Çiftçi
5339	Abas	Karasali Oğlu	Veli	1854	Çiftçi
5340	Abedin	Haci Rakip Oğlu	İbraim	1879	Çiftçi
5341	Veli	Kara Sali Oğlu	Abas	1884	Çiftçi
5342	Elmas	Palak Oğlu	Asan	1879	Çiftçi
5343	Zemdin	Pekuzus Oğlu	Bizat	1881	Çiftçi
5344	Zenul	Palak Oğlu	Halil	1859	Çiftçi
5345	Kâzım	Palak Oğlu	Usein	1867	Çiftçi
5346	Memet	Haci Ömer Oğlu	Urhan	1889	Çiftçi
5347	Memetali	Mazir	P(B)aryam	1887	Çiftçi
5348	Memin	Haci Rakip Oğlu	Latif	1871	Çiftçi
5349	Bekir	Kara Sali Oğlu	Sulüman	1889	Çiftçi
5350	Resul	Kara Sali Oğlu	Ramazan	1867	Çiftçi
5351	Rustem	Turep Oğlu	Arslan	1884	Çiftçi
5352	Sali	Kara Sali Oğlu	Ramazan	1865	Çiftçi
5353	Taip	Palaki Oğlu	Zenul	1887	Çiftçi

GÜNCELLEME

4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 

Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. O köylerden biri de Hacılar.......Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 

DE BRE HASAN....

Selam

Anlaşılan "Debreli Hasan"  olarak bildiğimiz türkünün öyküsü hakkında bilinenler, gittikçe karmaşık hale gelmiş. Atatürk Kültür Merkezi tarafından yayınlanan, Prof.Dr. Hamdi Hasan tarafından derlenen "Makedonya Türklerince Söylenen Türküler" adlı yayında  türkünün hikayesi aşağıdaki şekilde anlatılmıştır.

"Debreli Hasan

Yalnış bir telaffuz sonucu Rumeli şivesine has olan "De bre Hasan!" şeklindeki vokasyon, halk telaffuzunda "Debreli Hasan" şekline dönüşmüştür. Bu türküyü 1940'lı yıllarda Şemşettin Tuğlu'dan derleyen Neriman Ergüer'in bildirdiğine göre, Hasan aslen Türk ve Kozlu köylüdür"

"Drama sancağının 3 saat uzağında Kozlu köyünde doğan Hasan, kısa boylu, gür bıyıklı, kalın kaşlı, geniş omuzlu idi. Anadolu'da Çakıcı Mehmet Efe ile aynı zamanda yaşamıştır. Mektuplaştıkları da söylenir. Kısa boylu olduğu için "Hasancık" diye de anılırdı. 15 sene kadar Drama havalisinde Osmanlı Hükümetine isyan etmiş, fakat hükümet bunu bir türlü yakalamaya muvaffak olamamıştır. İsyan etmesinin sebebi köyünde bir tarla meselesinden dolayı Molla Mustafa adında birisini öldürmesi ve ölenin arkadaşı olan jandarmanın kendisini tazyik etmesidir. O zaman zaten adet böyle idi. Âdi bir vak'a işleyen, kabadayı geçinen kimse dağa çıkar, hükümete karşı koyardı. Hükümet Hasan'ı yakalamak ve adaletin pençesine vermek için Deli Faik isminde bir jandarma zabitini mabeyn binbaşısı rütbesi ile Drama'ya göndermiş bu da Hasan'ı yakalayamamış, bunun üzerine binbaşı Kozlu köyü halkını Hasan'a yataklık suçu ile topyekûn hapsetmiştir. Dramalı Tahir Paşa delâletiyle köylüler tarafından Padişah'a müracatta bulunulmuş, hükümet Hasan teslim olursa kendisinin ve köyünün Padişah tarafından affedileceğini ve ceza görmeyeceklerini bildirmiş.Bunun üzerine Tahir Paşa, Hasan'a "Senin yüzünden köylü hapsoluyor, sende vicdan yok mu? Teslim olursan Padişah seni affedecek, köylü de rahata kavuşacak" haberini iletmiş. Hasancık da şehre inmiş ve affedilmiş. Ondan sonra 20 sene kadar Kavala'da tütün ticaretiyle uğraşan Komerçiyalı kumpanyasında kavaslık etmiştir" diyerek aktarıyor.

Dürüst, namuslu, fukara sever olarak yaşayan Hasancık adına teslim olmadan evvel köylülerin düzdükleri türkü ise şöyledir:

Kozlu köy başında ordu kuruldu

Ordunun içinde kara kedi vuruldu

De! Bre Hasan kara kedi vuruldu

....

Kozlu köprüsünü gece mi geçtin

Ecel şerbetini bre Hasan ölmeden içtin

De! bre Hasan ölmeden içtin

....

Mezar taşlarını koyun mu sandın

Adam öldürmeyi Bre Hasan oyun mu sandın

De! bre Hasan oyun mu sandın

....

Kozlu köy köprüsü darma daracık

Çok istemem Yanko çorbacı, 500 liracık

De! bre Hasan beş yüz liracık.....

Kozlu köy;Drama'ya bağlı bir köy.  Yukarıdaki açıklamadan sonra Kozlu köyün 1915 seçmen listelerini sizinle paylaşmak isterdim fakat olmadı. Kufular köyünü seçmen listeleri aşağıda 

                                                                              Sevgilerimle

SAKIZ ADASI SAKİNLERİ -12-

24.05.1925 Tarihli Sakız livası Bayraklı Mahallesinden gelip, İzmir ilinde iskan edilen  İsmail Yümni, eşi Bedia, oğlu Süleyman Necmi ve damadı Mehmet Sadi'ye ait tasfiye talepnamesi 

KOZANA AZAKLI KÖYÜ İSİM LİSTELERİ ile SEVERSİN MARİ ARET.....

Selam

Bugün sizinle, kendisini -duygu insanı- olarak adlandırabileceğim,  Sayın Zafer Özkaynak'ın Rumelili şivesiyle yazdığı; küçük bir öyküyü paylaşmak istiyorum.  

"Güneşin şavkı içeriyi aydınlatıyordu. Enser'de (Çivi) asılı peşkiri alarak elini yüzünü sildi. Bıldır (Geçen yıl) eşi Erecep'i kaybetmişti Atçe Tete (Teyze)......Başındaki yemenisini kulaklarının üzerinden öylesine doladı. Camın önündeki sedire çömdü. Sedirin eskiyen basmalarını yeni diktirmişti. Gözlüğünün üzerinden onlara baktı, çiçekli çiçekli ne kaa güzeldi örtüler..... Bi de içi saman dolu sedirin yastıklarını  bir değiştirirsem diye içinden geçirdi. Yokluk yıllarıydı. Savaşlar, askere giden erkekler, gelen göçmenler halkı iyice fakirleştirmişti. Onlarda etkilenmişti bundan....Bahçenin porta kapısı (büyük çift taraflı kapı) açıldı. Güveysi Üsmen  hareme girmişti.

Aşağıdan

-Nina nina  diye seslendi Üsmen

-Ne var Nanku (yavrum)? Ne istersin?

-Bıçkı (testere) ilâzım Mare ana....

-Niçi isteysin?

-Magaraya (eşek) dağdan odun yükledim, onları kescem...

-E bilirsin yerini git al bre Üsmen ordan....zere (zira, sakın ) birşey olmasın... Asan onu bıldır (geçen yıl) aldı

-Tamam Mare ana içbirşey olmadan getiriveririm.

-Kızanlar, Vahide nasıl, ne yaparlar?

-Epiciği iyiler ana.....

-Hayde o vakit selam söyle epiciğine....

Ayağa kalktı. Kapı arkasında asılı feracesini aldı, omuzlarına attı. Bıçkıyı alıp Erecep'i porte kapıdan uğurladı. Güvesi kalpazanın biriydi,varken yer, yokken yan gelip yatan andavalın biriydi.

-Bu aamakta (ahmak) aldığı birşeyi geri getirmez  ya diye düşündü seslice....

Sesini yoldan geçen Areti  Ayşe anada duymuştu.

-Mare aret (arkadaş, kardeş kadar yakın) kime aamak dersin?

Elinde üstü örtülü çanak, omuzlarına attığı feracesiyle Ayşe Areti duruyordu.

-Te üle dikilme girsene içeri... Kime deyicem, bizim andaval güveye derim. Bıçkıyı istedi,odun kesecekmiş. Sen ne getirdin üle...

-Kumpir getirdim, seversin Mari Aret...."

4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 

Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. O köylerden biri de Azaklı.......Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 

LEFKARA AZAKLI ORTALAR
SIRA NO	ADI	LAKABI	BABA ADI	DOĞUM TARİHİ	İŞİ
9168	Ali	Kara Yusuf Oğlu	Necip	1865	Çiftçi
9169	Adem	Emin Ağa Oğlu	Mustafa	1867	Çiftçi
9170	Adem	Salim Oğları	Recep	1879	Bakkal
9171	Ahmet	Paltacı Oğları	Pezit	1881	İşçi
9172	Adem	Aziz Hacı Oğları	Suliman	1884	Çiftçi
9173	Arun	Hacı Amet Oğları	İdris	1890	İmam
9174	Asan	Hacı Oğları	Halil	1846	Çiftçi
9175	Yaser	Seh Memet Oğları	Rasit	1882	Çiftçi
9176	Yahup	Idırcı Oğulları	Musa	1886	Çiftçi
9177	Zerüp	Mamut Caus Oğları	Mehmet	1868	Çiftçi
9178	Zekirya	Seh Amet Oğları	Mustafa	1888	Çiftçi
9179	İbraim	Seh İbraim Oğulları	Usein	1872	İmam
9180	İsa	Halil Ağa Oğları	Halim	1874	Çiftçi
9181	İbraim	Hacı Oğları	Asan	1880	Çiftçi
9182	İbraim	Kara Ahmet Oğları	Ahmet	1860
9183	Kâmil	Emin Ağa Oğları	Asan	1874	Çiftçi
9184	Bairam	Veli Oğları	Ahmet	1879	Çiftçi
9185	Mehmet	Mesirli Oğları	Yunus	1853	Çiftçi
9186	Mustafa	Şıh Amet Oğulları	Zekirya	1858	Çiftçi
9187	Musa	Zincirci Oğları	Mustafa	1853	Çiftçi
9188	Nazif	Paltacı Oğları	Ali	1882	Çiftçi
9189	Osman	Halil Ağa Oğları	İbraim	1872	Çiftçi
9190	Ömer	Seh İbraim Oğulları	Usein	1879	Çiftçi
9191	Usein	Samli Oğları	Halil	1844	Çiftçi
9192	Ömer	Veli Oğulları	Ali	1888	Çiftçi
9193	Ramadan	Mısırlı Oğları	Metus	1880	Bakkal
9194	Recep	Kara Amet Oğulları	Halil	1889	Çiftçi
9195	Suliman	Samli Oğulları	Recep	1867	Katip
9196	Suliman	Mısırlı Oğulları	Mehmet	1882	Çoban
9197	Suliman	Halil Ağa Oğları	Veli	1884	Çiftçi
9198	Sefket	Memet Causis Oğları	Bairam	1888	Çoban
9199	Sali	Paltacı Oğları	Resul	1892	İşçi
9200	Halil	Hacı Oğları	Asan	1885	Çiftçi
9201	Heredin	Memet Caus Oğları	Bairam	1892	Çiftçi
9202	Hıdır	Memet Caus Oğları	Memet	1858	Çiftçi