YUNANİSTAN etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
YUNANİSTAN etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

14 Mart 2018 Çarşamba

BİR SARIŞABAN HİKAYESİ VE SARIŞABAN'A AİT BİLİNENLER








Selam
 Ataları Sarışaban mübadili olan Sevgili Bayram Ülker'in cümleleriyle bu akşam Drama'ya bağlı  Sarışaban'a doğru gidelim istedim. Yazının sonunda Sarışaban'a bağlı bazı köylerde yaşayan ailelerin lâkapları ve köy- mahalle isimleri yer almaktadır.




             Aile büyüklerim bugünkü Yunanistan’a bağlı, o günkü adı ile Sarışaban kazasının köylerinden gelmişler. Dedelerimi ben doğmadan çok önce vefat ettiklerinden hiç bilmiyorum. Sadece Anneannemi (Büyükana derdik) ve Babaannemi (Fatma ana derdik) tanıma fırsatım oldu.

          Her ikisi de bir şey anlatacakları zaman, söze “bizim memleket te” diye başlarlardı. Onlar için doğdukları ve bırakıp geldikleri,  bugün Yunanistan sınırları içinde kalan yerler hala memleketti. "Memleket te" diye başlayıp, uçsuz bucaksızdı diye tarif ettikleri tarlaların büyüklüğü, sağmaya yetiştiremedikleri ineklerin, memelerinin sağılamadığı için çatlayacak hale geldiğini anlattıklarında, bu benzetmeyi abartılı bulurdum. Zamanla vatan bildikleri o topraklardan kopup geldiklerinde ve yine vatan dedikleri bu topraklara ayak bastıkları zaman dilimi arasına yıllar girdi. Kendilerini, bu topraklara getiren aile büyüklerini bir bir kaybedip, buradaki vatan toprağına gömdüler. Artık memlekete dönme ümidinden de bir o kadar uzaklaştılar.

          Anlattıkları sınırlıydı hep, unutmuşlar mıydı, yoksa konuşup hatıraları tazelememekle unutmanın kolay olacağını mı düşünüyorlardı bilemiyorum. Yoksa yaralarına kabuk mu bağlatmışlardı? Kabuk bağlamış yaranın tekrar kanaması için bırakın kaşımayı, hafif bir tırnak darbesi bile yetiyorken, biz o yarayı ne kadar kaşısak da,  tırnak atsak da, ya kanatmayı beceremedik, ya da yaradan sızanın kan olduğunu anlayamadık.

            Orada aşk var mıydı? Türk–Yunana, Yunan–Türk’e aşık oluyor muydu? hiçbirini öğrenemedik. Sustular, hep sustular.

            Fatma anama, anlat dediğimizde, “-ne anlatayım ayol, her şey orada kaldı işte” diye kısa keser, fakat yine de peşinden yarım yamalak bir hatırasını anlatır ve her defasında gözlerini dolduran yaşlarını silmek için çemberinin ucunu kullanır, anlat diye ısrar edende, ettiğine pişman olurdu.

       Bir yaz günü tütün diziyorken, radyoda söylenen “Debreli Hasan” türküsü üzerine, Fatma anama, Debreli Hasan'ı bilir miydin? diye sorulduğunda, -“Bilirim elbet, rahmetli anam beni Salialara (Salih ağa) bir şey almaya göndermişti, eve girdiğimde içerde adamlar oturuyordu, debreli beni görünce kim bu kızçe dedi, Saliağa yabancımız değil, bizimdir dedi, sonra ben evden çıkıyorken de Saliağa eğilip bana burada o adamı gördüğünü sakın bir yerde söyleme diye tembih etmişti…” koca Debreli Hasan hakkında bile anlattığı bununla sınırlı kaldı.

      Debreli Hasan, Rum Çetecilerin karşısında kendi etrafındaki gönüllülerle kurulmuş bir Türk çetecisinin lideriymiş. Adına türkü yazılacak kadar nam salan bu kişinin hakkında kim bilir ne anılar biliyordu da anlatmıyordu ninem.....

 Debreli Hasan türküsünden bir dörtlük:
“Mezar taşlarını Hasan koyun mu sandın,
Adam öldürmeyi Hasan oyun mu sandın,
Drama mahpusunu Hasan evin mi sandın,
At martinini Hasan dağlar inlesin,
Drama Mahpusunda Hasan dostlar dinlesin.

         Adetlerimizdendir, Bayram namazı için camiye giden erkekler, namaz çıkışı hemen eve gelmezler mezarlığa giderler.

            Bir bayram sabahı idi, mezarlık ziyaretini de yapmış eve geldiğim de, elini öpeceğimden, Fatma anamı alt katta bulamayınca üst kata çıktım. Ellerini balkon korkuluklarına koymuş gözleri ile çok uzakları tarıyor gibiydi. 

-Fatma ana bayramın mübarek olsun ver elini
dediğimde, ağladığını gördüm. 
-şimdi siz mezarlara gittiniz, dualarınızı okudunuz,biz mezarlarımızı da memlekette bıraktık, kimbilir bakımsızlıktan yerleri bile kaybolmuştur" dedi. 
O güne kadar bizimkiler buraya, buradakiler de oraya gitmişler diye basitleştirdiğim mübadeleyi ve mübadilleri bir anda yeniden tanımıştım sanki.......

         Fatma anamın da, büyük anamın da giyim tarzları aynıydı. Giyimlerinin vazgeçilmezi olan fıta dedikleri önlükleri vardı. Her ikisini de hep siyah çember ve saten benzeri siyah kumaştan dikilmiş, içinde astarı olmayan ferace  bir manto ile hatırlarım. Bir sokak aşağı dahi gitseler, mantolarını hemen üslerine alırlardı. Neden hep siyah giyiyorlardı? Bu renk, memleketten süre gelen bir tarzı mıydı? Yoksa zorla çıkarıldığımız vatanımıza tekrar dönene kadar asla renkli giymeyeceğiz diye alınmış, bir daha da geri dönemedikleri içinde bozulmamış bir karar mıydı? Bilinmez.
          Tek bir satır okuma ve yazma bilmezken namaz kılacak kadar yeterli sure ve duayı nereden, nasıl öğrenmişlerdi? Büyüklerinin öğrettiği kesindi. Balkan Harbi, Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşını peş peşe yaşadılar. Bu savaşlarda sevdiklerini bir bir kaybettiler. Ambarlarındaki çalışmışlıklarını, her yıl ama her yıl cepheye gönderdiler. Mısır koçanını öğütüp, un niyetine kullanıp, ekmek yapacak kadar fakirlik ve yokluk içinde iken, bu büyükler, nasıl oldu da kızancıklara ve kızçelere (çocuklarına) din eğitimi vermekten geri kalmadılar.

             Kapıya “pota”, bahçeye “harem”, merdivene “drabazan”, patatese “kumpir” gömleğe “dolama” yengeye “ganga” El havlusuna “kığma” aile fertlerine “Horanda” … demeselerdi eğer, onların geçmişte yaşadıkları kültürleriyle ilgili hiçbir şekilde bilgi sahibi olamayacaktım.

         Fatma anama ara sırada olsa, yalvar yakar söylettirilen Rum kızı türküsünün sözlerini keşke onun sağlığında bir yerlere not etseydim. Tek bir kelime dahi Rumca bilmiyorlardı, Rumca öğrenip konuşmaya mecbur olmayacak kadar geniş ve kalabalıktılar demek ki.....

          Gülmeleri kadar, ağlamaları da anlıktı. Ne yaşamışlardı da hem gülmeyi hem de ağlamayı aynı nefese sığdırabiliyorlardı. Mezar taşlarının başına “Kavalalılı, Selaniklili, Sarışabanlı” gibi memleket isimlerinin yazılması ahde vefa mıydı, yoksa geride kalanların vefası mıydı?


                                                                                                                       Sevgilerimle


Selanik vilayeti Drama Livası (Sancağı) Sarışaban kazasına bağlı köylerin isimleri


1-Muratlı                                                 2-Karacaova
3-Domaçlı                                                4-İnceğiz
5-Çağlayık                                               6-Darıova
7-Ulucak                                                  8-Mencenos
9-Gaziler                                                 10-Kenez 
11-Beklemiş                                            12-Muratcık
13-Mustafaoğulları                                14-Beğcilli
15-Karacakoyun                                     16-İlhanlı
17-Eskiköy                                              18-Dededağı
19-İskeçe                                                 20-Mencus
21-Karamanlı                                          22-Susığırı
23-Baraklı                                               24-Bayramlı
25-Kızbükü                                              26-Uzunkuyu
27-Karagıdırlı                                          28-Nedirli
29-Lise                                                     30-Köseler Bala
31-Sepetçiler                                            32-Dranova
33-Çobanlı                                               34-İmrenli
35-Haleb                                                  36-Aşıklar
37-Köseler Zir                                         38-Kavacık
39-Kolçalar                                             40-Koçoğulları köyü
41-Çakırlı                                                42-Köprübaşı
43-Kurudere                                            44-Kotuncalı
45-Toylar                                                 46-Kadıovası
47-Boyova                                               48-Kolacık
49-Urgancılar                                        50-Boynukızıl   
51-Kuru                                                 52-Kurudere
52-Eski Sarışaban köyü                        53-Ada
54-Çobanköy                                         55-Zigoş
56-Muncunos                                        57-Yenimahalle köyü
58-Kasaba                                              59-Doyranlı
60-Ulucak

MAHALLE ve ÇİFTLİKLER

1-Kayapınar Çiftliği
2-Hüseyinbey mah.
3-Eğrelti mahallesi
4-Kadı Ahmet efendi mahallesi
5-Çarşı mahallesi


                                   



SARIŞABAN KAVACIK KÖYÜNDEN GELENLERİN LAKAPLARI


1-Nizamoğulları                                                   13-Molla Osmanoğulları
2-Kalıncıoğulları                                                  14-Terzioğulları
3-Delioğulları                                                       15-Bayramoğulları
4-Kocayusufoğulları                                             16-Söylemezoğulları
5-Şalakoğulları                                                     17-Kasapoğulları
6-Topaloğulları
7-Hacı oğulları
8-Berberoğulları
9-Dikmeoğulları
10-Bahçecioğulları
11-Karaalioğulları
12-Rahmanoğulları                                                                


KOLÇALAR KÖYÜ LAKAPLARI

1-Çelekoğulları
2-Delibaşoğulları
3-Ramazanlılar
4-Yakup paşaoğulları
5-Hasan köse oğulları
6-Deli hüseyin oğulları


KOÇOĞULLARI KÖYÜ LAKAPLARI

1-Ali Molla oğulları                                                                    18-Çakıroğulları
2-Koca Ahmet oğulları                                                               19-İmamoğulları
3-Abdioğulları                                                                            20-Topal Osmanoğulları
4-Kırkhasanoğulları                                                                    21-Terzioğulları
5-Mustafa çavuş oğulları                                                            22-Davutoğulları
6-Koca Mustafa oğulları                                                             23-Deliahmetoğulları
7-Köri İbrahim Oğulları                                                             24-Karahasanoğulları
8-Molla Osman oğulları                                                             25-Keleşoğulları
9-Katil oğulları                                                                           26-Koca Mehmetoğulları
10-Çakıroğulları                                                                         27-Bölükbaşıoğulları
11-Sakaoğulları                                                                          28-Sakioğulları
12-İbrahim bölükbaşoğlu                                                           29-Karaçomakoğulları
13-İdrisoğulları                                                                          30-KaraMustafaoğulları
14-İshakoğulları                                                                         31-DipliAlioğulları
15-Molla Osman oğulları                                                           32- Reşitoğulları
16-Köklü Ahmetoğulları                                                            33- Köri İbrahimoğulları
17-Yakupoğulları                                                                        34- Sait Oğulları


ROPÇOZ KAZASI MESUDİYE KÖYÜ  LAKAPLARI

1-Arnavutoğulları                                  17- Küçükoğulları                                                               
2-Kanlıoğulları                                      18-Nizamoğulları
3-Numankahyaoğulları                          19-Paşaoğulları
4-Malkaoğulları                                     20-Oruçoğulları
5-Kuyumcuoğulları                               21-Şuaypoğulları
6-Limanoğulları                                    22-İsmailpaşaoğulları
7-Oykooğulları                                      23-Ahmetoğulları
8-Numanoğulları                                   24-Hacımehmetoğulları
9-Parkanoğulları                                    25-Purkanoğulları
10-Salahoğulları                                    26-Cihanoğulları
11-Deli İsmailoğulları                           27-Kaçnaroğulları
12-Kumcuoğulları                                 28-Kanlıoğulları
13-Topaloğulları                                    29-Araçlar
14-Numan efendi oğulları                     30-Pazooğulları
15-Kazmaoğulları
16-Sinaboğulları

Yukarıda lakaplarını yazdığım ailelerin tamamı Ropçoz kazası Mesudiye köyünden gelip Kocaeli Bahçecik kazası Yuvacık köyüne yerleştirilmiştir.


SARIŞABAN KÖYÜ NEDİRLİ KÖYÜ SAKİNLERİNE AİT LAKAPLAR

Karaosmanoğulları                                                            Hacıibrahimoğulları
Karacaoğulları                                                                   Kantacıoğulları
Dayıoğulları                                                                      Nazıroğulları
Mumcuoğulları                                                                  Halildayıoğulları
Delieminoğulları                                                               Hatipoğulları
Koçoğulları                                                                       Mehmetalioğulları
Kasapoğulları                                                                    Terzioğulları
Bahçacıoğulları                                                                 Mollaahmetoğulları
Boyacıoğulları                                                                  Topaçoğulları
Kocakıroğulları                                                                 Karabaşoğulları
Nebioğulları                                                                      Küçükalioğulları
Bayraktaroğulları                                                              Yanbaşoğulları
Yaşbozoğulları                                                                   Geyikoğulları
Abdioğulları                                                                      Külcüoğulları
Alibabaoğulları                                                                  Kahvecioğulları
Kubakoğulları                                                                    Muharremoğulları
Yakupoğulları                                                                    Karagözoğulları
Sarıalioğulları                                                                    Arapoğulları
Hacıkelebekoğulları                                                          Bektaşoğulları
Çakaloğulları                                                                     Karabaşoğulları
Hacıeminoğulları                                                               Mahmutoğulları
Nediroğulları

MURATCIK KÖYÜ SAKİNLERİNE AİT LAKAPLAR



Müminkahyaoğulları                                                           Ömer kulları
Mollaömeroğlu                                                                    Mutaşoğulları
Himmetoğulları                                                                   Dayaoğulları
Topaloğulları                                                                       Mısırlıoğulları
Köseoğulları                                                                        Pehlivanoğulları
Semercioğulları                                                                   İmamoğulları
Ali paşaoğulları                                                                   Bayramdedeoğulları



ULUCAK KÖYÜ SAKİNLERİNE AİT LAKAPLAR

Babaoğulları                                                                         Caferoğulları
Yeleklioğulları                                                                      Küçükalioğulları
Kırahmetoğulları                                                                  Hatipoğulları
Kayaoğulları                                                                         Kahyaoğulları
Dolu Osmanoğulları                                                             Basanoğulları
Karaİsmailoğulları                                                                Alemdaroğulları
İbişoğulları                                                                            Eselioğulları
Barutçuoğlu                                                                          Çavgaoğulları
Çıbaoğulları                                                                          Solakİbrahimoğulları
Çorbacıoğulları                                                                     Koca Mustafaoğulları
Müezzinoğulları                                                                    Hoca Hasanoğulları
Molla Hasanoğulları                                                             Büyük Alioğulları
Bekiroğulları                                                                         Piryeoğulları
Köroğulları                                                                            Kulaoğulları
Mahmutoğulları                                                                     Barutcuoğulları



GÜNCELLEME



4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 
Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden bana mail atmanız yeterlidir. 


22 Aralık 2017 Cuma

YÜZYILLARDIR DİRENEN HALK.......POMAKLAR....






Selam

Bugün size yüzyıllardır çeşitli ülkeler tarafından asimile edilmeye çalışılan, her ülkenin türlü tezlerle "kendilerinden" olduğu yönünde açıklamalar yaptığı, kendi aralarında konuştukları dil olan pomakça'nın, dünyanın hiçbir yerinde resmi dil olarak kabul edilmediği, çeşitli baskılarla  akrabaların, dünyanın dört bir yanına dağıldığı ama hâlâ birbirlerini aradıklarını, çok acı çeken, bazı adetlerinin, şamanizmi çağrıştırdığı, ilginç bir topluluğu anlatmaya çalışacağım.  Türklerin; Kuman-Kıpçak topluluğunda  bir sarışınlık durumu söz konusu.. Daha açık ten rengine sahip, saç renkleri sarı ve açık kumral olan, mavi veya açık renk göz rengine sahip, zeki-çalışkan-güleryüzlü Pomaklar.......

Abdürrahim Dede'ye göre, XI.yüzyılda Rodoplara yerleşmiş "Kuman Türklerinin" torunları.....
İlber Ortaylı'ya göre; Helen ve Slav asıllı Müslümanlar.....






1923-1924 tarihli tasfiye talepnameleri  araştırmalarım sırasında, Türkiye'ye gelen bazı ailelerin adlarının önünde "pomak" ifadesinin yazıldığını gördüm. Aynı bir lakâp gibi...biraz araştırdıktan sonra -sevgili hocam Leyla Kaplan'ın yardımları sayesinde- Pomakları öğrendim. Yunanistan'da yaşayan Pomaklar mübadele sırasında, Türkiye'ye geldikten sonra, İstanbul, Edirne,Kırklareli,Tekirdağ, Çanakkale, Balıkesir, İzmir, Manisa ve Bursa'ya iskân edilmişler.



Balkanlarda, büyük çoğunluğu Rodop dağları civarında yaşayan Pomakların, Anadolu'dan Balkanlara ve Adriyatik denizine uzanan bir saha içerisinde yaşadıkları, tarihte pek çok devletin hâkimiyeti altında varlıklarını sürdürdükleri bilinmektedir. Pomakların etnik kökeni hakkında çeşitli iddialar bulunmaktadır.  Slav topluluğunun bir parçası olduğu  oldukları iddiası en yaygın iddialardan biridir. 
Pomakların 7.yüzyılda Balkanlara yerleşen Slavlar (Smolensk, Mirvatistler, Draguvitler) olduklarıdır. Konuştukları dil olan Pomakça Bulgarca'ya yakın bir dildir. %30 Ukrayna Slavcası, %25 Kuman Kıpçak Türkçesi, %20 Oğuz Türkçesi, %15 Nogayca, %10 Arapça'dan oluşmaktadır.

***Konuştukları dil yüzünden Bulgarlar, Pomakları  Bulgar kabul etmektedir.


Balkanlar’daki Pomaklar’ın kaderi, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşından sonra değişti. Savaşın ardından Balkanlar’da birçok yerde olduğu gibi çok zor şartlarda yaşamaya çalışan Pomaklar’ın bir kısmı katledildi, bir kısmı Türk hâkimiyetindeki bölgelere göç etmek zorunda bırakıldı.  Yerlerinde kalanlar, Osmanlı egemenliğinin Balkanlar’da sona ermesinden ve Bulgar Devleti’nin kurulmasından itibaren çeşitli baskılara mâruz kaldı. Osmanlı-Rus savaşı ile başlayan Bulgarlaştırma ve hıristiyanlaştırma hareketi, 1912 Balkan Harbi’nde hezimete uğratılan Türk askerinin geri çekilmesiyle yoğunlaşmış, Temmuz 1913 tarihine kadar 200.000 civarında müslüman Pomak Türk’ün ismi Slav-Bulgar isimleriyle değiştirilmiş, zorla Ortodoksluk kabul ettirilmiştir. (Problemi na Razvitieto na Bılgarskata Narodnost i Natsiya, s.21)

 Bu hareketler, Bulgar Ortodoks kilisesinin resmî belgelerinde müslüman Bulgarlar’ın (Pomaklar) Ortodoks hıristiyan dinine ve Bulgarlığın sinesine geçmesi, bir dizi yayında ise Hıristiyanlığı kabullenme ve vaftiz olarak kaydedilmiştir.

1944 yılında Bulgaristan’da komünist yönetimin iş başına gelmesi Pomaklar’a büyük ümitler verdi. Fakat yeni yönetiminde Pomaklar’a bakışı değişmedi. 1960’lı yılların ikinci yarısından itibaren Pomaklar’ın zorla müslümanlaştırılmış Bulgarlar olduğu yönünde birçok kitap yayımlandı. Bu yayınların meydana getirdiği ortamda 17 Temmuz 1970 tarihinde Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Politbüro yetkilileri 549 sayılı gizli kararı ile Pirin Makedonyası ve Rodoplar bölgesinde yoğun yaşayan müslüman Pomak Türkleri’nin tedhiş yoluyla Bulgarlaştırılmasını kararlaştırdı. Bu karar 1970-1974 yılları arasında kanlı biçimde uygulandı.

Bulgarlar özellikle müslüman Pomakları baskı altına alarak onları Bulgarlaştırmaya çalışmıştır. (İkdam gazetesi 31 Ocak 1914)  Pomakları zorla vaftiz teknesine sokup vaftiz etmişler, Türkçe adlarını unutmalarını, Bulgarca isimlerini söylemeleri için zorlamışlardır. Zorla vaftiz edilen müslüman Pomak kızları Bulgar askerleriyle, Pomak erkekleri, Bulgar kızları ile evlenmeye zorlanmışlardır.(Ahmet Halaçoğlu- Rumeli'den Türk göçleri 1912-1913) Pomaklara en büyük zulüm ve katliamları Bulgarlar yapmıştır.


***Yunanlılar ise; Pomakların eski Yunanlılar olduğunu ve Traklardan geldiğini, Pomax kelimesinin "içkici" anlamına geldiği ve eski Yunanca'da Achrjani-Agrioni'lerden geldiklerini, kan bağı bakımından Yunan genleri ile benzeştiği iddiasını tekrarlamaktadır. Bu arada Yunanlı olduğunu söyledikleri Pomakların Pomakça konuşmasını, bazı yerlere seyahat etmesini engellemeleri ve eğitim haklarını kısıtlamalarının yanı sıra Pomakları göçe zorlamaları ve ekonomik güç haline gelmemeleri için uyguladıkları kısıtlamalar kendi tezlerini çürütmektedir.

Baskı ve zulüm yönünden,Pomaklar’ın yoğun biçimde yaşadığı ikinci ülke olan Yunanistan’da da durum farklı değildi. Göçe ve hıristiyan olmaya zorlanan Pomaklar’ın toprak edinme ve seyahat hakları ellerinden alındı, yaşadıkları yöreler askerî bölge ilân edilerek iktisadî faaliyetleri kontrol altında tutuldu. Asimilasyon politikasının vazgeçilmez unsuru olan eğitim Yunanistan’da da etkin olarak kullanıldı. Pomaklar’ın Türk değil müslümanlaştırılmış Yunan (ahiryân / Grek agriyanı) oldukları zorla benimsetilmek istendi. Türkçe eğitimi engellemek için okullardaki Türk öğretmen sayısı azaltıldı. Bütün bu baskılar Balkanlar’daki diğer Türk grupları gibi Pomaklar’ın da Türkiye’ye göç etmesine yol açtı. 1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan bu yana yaklaşık 175.000 Pomak Anadolu’ya göç etti. Ancak Balkanlar’ın çeşitli bölgelerinde halen 500-600.000’in üzerinde Pomak nüfusu varlığını sürdürmektedir. Pomaklar bugün Bulgaristan, Batı Trakya ve Makedonya’daki azınlıkların dinamik unsurunu oluşturmaktadır.(1)

1-POMAKLAR-İSLAM ANSİKLOPEDİSİ 
yıl: 2007, cilt: 34,  sayfa: 320-322
Bulgaristan, Batı Trakya ve Doğu Makedonya’da yaşayan müslüman topluluk.
Hüseyin Memişoğlu 


***Makedonlar; Makedon olduklarını iddia etmektedir.
***Türkler ise;en mantıklı açıklamayı yaparak, Pomakların, başta Avarlar olmak üzere Avrupa Hun devleti, Oğuz, Oğur Türk topluluklarının Balkanlarda kaldıkları zamanlarda, zorla hıristiyanlaştırılarak kimlikleri kaybettirilmeye çalışılsa da; 
Pomakların, Balkanlarda yaşayan eski Türk topluluklarının devamı olduğunu iddia etmektedir.
Ahmet Cevat Eren Pomakların, XI.asırda Rodoplara yerleşmiş olan "Kuman Türklerinin" torunları olduğunu belirtmektedir.




Çeşitli  tarihlerde gerek Asya, gerekse Anadolu'dan Türk toplulukları Balkanlara yerleşmiş,buradaki topluluklarla karışmışlardır. Osmanlı Devleti öncesi Selçuklu ve Beylikler döneminde Rumeli'ye göçler yaşanmıştır. Mesela 1345 yılında Gazi Umur Beyin yönetiminde 100.000 kişilik yörük topluluğu bu bölgeye yerleştirilmiştir. Anadolu'dan Balkanlara, Balkanlardan Anadolu'ya sık sık göçler yaşanmıştır. Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) döneminde Suriye'den getirilen Araplar Rodop ve çevresine yerleştirilmesinin haricinde, Doğu Roma  1065 tarihinde Konya çevresinden 60.000 kişilik Türk boyunu Teselya, Makedonya ve Rodoplara yerleştirmiştir. Osmanlı Devletinin Balkanları fetih hareketinde Pomaklar Osmanlı Devletine, Balkanlarda en fazla yardım eden topluluk olmuştur. Bu nedenle Pomak kelimesinin anlamı "yardımcı"olarak izah edilmektedir.
Hırıstiyan olan Pomakların çoğunluğunun, kısa zamanda Müslümanlığı kabul etmeleri, etnik köken olarak Türk olmalarının etkili olduğu savunulmaktadır.




 Hıristiyan olan Pomaklarda Pagan inanç sahibi, Pomak toplulukları gibi dışlanmışlardır. Bu yüzden yerleşik hayata geçmeleri çok zor olmuştur. Hayatlarını devam ettirmek için dağ yamaçları ve ormanlık alanlarda hayvancılık yaparak ve sürekli yer değiştirerek sürdürmüşlerdir. Osmanlı Devleti döneminde diğer devletlerin yaptığı baskılara uğramadan, Müslüman ve Hırıstiyan teba olarak yaşayan Pomaklar 1800 tarihinden itibaren Rus, Bulgar, Sırp,Yunan saldırılarına uğramıştır. Balkan Savaşları sırasında 4,5 milyon Müslüman katledilmiştir. Bunların yaklaşık 2 milyona yakını Müslüman Pomaklardan oluşmaktadır. 



Pomakların en ilginç geleneği ise; düğünden önce gelinin bir heykel gibi boyanması


Gelin olma merasimini ise Bulgaristan Ribnova'lı Beynur Süleyman şöyle anlatıyor:

"Evlenen bayan bir odada boyanıp süslenerek "gelina" oluyor. Gelin adayının yüzü kremle beyazlatılıyor. Daha sonra yüzü teker teker farklı pul çeşitleri ile süsleniyor. Bu esnada kızın gözlerini hiç açmaması gerekiyor. Pullama işlemi gelinin yakın akrabaları tarafından yapılıyor. Bu işlemden sonra gelin adayına "ruba", "ferece","kondak", "sofra" adı verilen kıyafetler giydiriliyor. Renkli, fistan şeklinde olan "Ruba" aslında bir gelinlik.....Giydiği elbiselerin birçoğunu kız gençlik çağından beri kendisi işlemektedir.
Giydirilip boyandıktan sonra damat ile birlikte gözü hâlâ kapalı olarak dışarı çıkarılan kıza, gözlerini açar açmaz kendini görmesi için ayna verilir. Yeni hayatın başlangıcını sembolize edenbu törenden sonra imam nikâhı kıyılarak düğün sona eriyor.
Düğünlerde herkes en iyi ve en renkli olan elbiseyi giymeye çalışıyor. Bu yüzden renk ve pulların oluşturduğu göz kamaştırıcı elbiseler insanı masal dünyasına çekiyor. Bu durumdan ötürü karşı tarafa verilecek en değerli hediyeyi el işlemeli ve süslü bir elbise teşkil ediyor"

Sosyokültürel yaşantıları Anadolu’daki geleneklerle önemli ölçüde benzerlik gösteren Pomaklar’ın % 85-90’ı köylerde yaşamakta ve tarımla uğraşmaktadır. Ev içi döşemeleri ve kadınların giysileri Anadolu köylülerinin döşeme giyim tarzına çok benzer. Pomaklar, Hanefî mezhebine bağlıdır. Özellikle bazı Anadolu köylerinde halen devam eden birçok gelenek Pomaklar’da da görülür (meselâ Hoca Gezeği geleneği). Pomaklar arasında İslâmiyet öncesine ait, eski dinleri Şamanizm’den kalma gelenek ve âdetlerin yaşatılmasına özen gösterildiği dikkati çeker. Meselâ “akîka” veya “harkeke” kurbanı diye adlandırılan, yeni doğmuş çocuklar için kesilen kurbanların kemiklerinin hiç kırılmadan toplanarak bir kayın ağacının altına gömülmesi, ayı oyunu, şibeciler, devecilik, beş-beşe ve sayacılar gibi oyunlar şaman inanışının bölgedeki geleneklere yansımış şeklidir. Yine Nevruz’un kutlanması ve bu kutlamalar esnasında ateş yakılarak üzerinden atlanması Türk dünyası ile kültürel birliktelikten örnektir.

POMAKLAR-İSLAM ANSİKLOPEDİSİ 
yıl: 2007, cilt: 34,  sayfa: 320-322
Bulgaristan, Batı Trakya ve Doğu Makedonya’da yaşayan müslüman topluluk.
Hüseyin Memişoğlu 


Konuştukları dile Pomakça denilmektedir, fakat dünyanın hiçbir yerinde resmi dil olarak kabul edilmemiştir. Pomakça'nın içinde Türkçe kelimeler bulunmaktadır. Günümüzde haritaya bakıldığında, İstanbul Gaziosmanpaşa semtinden başlayarak, Adriyatik Denizine uzanan çizgide Pomakların yaşadığını görürüz. Pomakların, Türkiye'de ki iskânında ise Edirne ili ve çevresi ön plana çıkmaktadır.  Yüzyıllarca yaşadıkları fiziki ve psikolojik baskıların Pomakların benliğinde derin yaralar açtığını görüyoruz.

Tek çeşit ağaçla bahçe olmaz. Biz farklılıklarımızla varız, hepimiz bir bütünün farklı renkleri,sesleri, zenginlikleri ve süsleriyiz.
Ne mutlu Türküm diyene!

                                                                         Sevgilerimle


7 Şubat 2017 Salı

SAKIZ ADASI SAKİNLERİ -12-




24.05.1925 Tarihli Sakız livası Bayraklı Mahallesinden gelip, İzmir ilinde iskan edilen  İsmail Yümni, eşi Bedia, oğlu Süleyman Necmi ve damadı Mehmet Sadi'ye ait tasfiye talepnamesi 








21 Aralık 2016 Çarşamba

KOZANA BAHÇELİOVASI-KİPARİ KÖYÜ 1915 SEÇMEN KAYITLARI ve HIDIRELLEZ GELENEĞİ







Mantıfar başımısın?
Cevahir taşımısın?
Bir hamaylı yazsam
Koynunda taşırmısın?

Yaşadığımız coğrafyada  Hıdırellez; 5 Mayıs'ta başlayan, 6 Mayıs gece yarısına kadar devam eden yaz mevsiminin geldiğini müjdeleyen bir gelenektir.Farklı yörelere özgü kutlanma şekilleri vardır.

Rumeli geleneğinde ise; 5 Mayıs sabahı, niyet çömlekleri hazırlanır, manisini-dileğini yazan bu çömleğin içine atar, çömleği 5 Mayıs gecesi gül ağacının dibine yerleştirir.Ertesi gün çömlek açılır, dilekler okunur, eğlenirlermiş. Bu törene "mantıfar çıkarma" denirmiş.

5 Mayıs günü  sabah ezanında uyanamayanların kapı kolları sarmaşık dalları ile bağlanırmış.

Piknikler düzenlenir, çimenlerde yuvarlanıp,kurulan salıncakta sallanarak günahların döküleceğine inanılırmış.

"Bahar" gibi taze olsunlar diye, evin annesi uyuyanları, leylakları yüzlerine dokundurarak uyandırırmış.

 Genç kızların gelin sandıkları açılır  "bereketli olsun" "mutlu bir evlilik yapsın" diye havalandırılırmış.

Kazancın bereketli olması için, sabah ezanında dışarı çıkılarak 40 tane kabarmış karınca yuvasının üstündeki topraktan bir tutam alınır, minik bir kutuya konulurmuş ya da minik bir kumaş parçasına konulup, dikilir ve yanında taşınırmış.

Bizi birbirimize bağlayan geleneklerimizin hiçbir zaman unutulmaması dileğiyle...

                      Fotoğraf için Sayın Zafer Begakis'e teşekkürler


Bugün yayımlayacağım liste küçük bir köy olan  Bahçeliovası-Kipari..

                                                                                  Sevgilerimle


4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 
Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. O köylerden biri de Bahçeliovası ya da diğer ismi ile Bahçelovası.......Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 



KİPARİ-BAHÇELİOVASI





SIRA NO
ADI
LAKABI
BABA ADI
DOĞUM TARİHİ
İŞİ
3379
Eredin
Sekerci Oğlu
Sali
1880
Çiftçi
3380
Ali
Sekerci Oğlu
Sadula
1886
Çiftçi
3381
Ali
Sekerci Oğlu
Mehmet
1873
Çiftçi
3382
Alim
Sekerci Oğlu
Emin
1884
Çiftçi
3383
Adem
Sekerci Oğlu
Mehmet
1893
Çiftçi
3384
Arif
Turgut Oğlu
Omer
1839
Çiftçi
3385
Ahmet
Sirkeci Oğlu
Mamut
1873
Çiftçi
3386
Veli
Sirkeci Oğlu
Memet
1879
Çiftçi
3387
Yakup
Turgut Oğlu
Memtali
1886
Çiftçi
3388
Yakup
Turgut Oğlu
İsmail
1864
Çiftçi
3389
Zekirya
Turgut Oğlu
Bekir
1880
Çiftçi
3390
İlias
Kirc Oğlu
Recep
1877
Çiftçi
3391
İsmail
Serhez Oğlu
Latif
1882
Çiftçi
3392
İsmail
Turgut Oğlu
Arif
1874
Çiftçi
3393
İsmail
Kirc Oğlu
Nasif
1876
Çiftçi
3394
İsmail
Turgut Oğlu
Abdurahman
1890
Çiftçi
3395
Kerim
Turgut Oğlu
Feta
1890
Çiftçi
3396
Latif
Serheci Oğlu
Mehmet
1837
Çiftçi
3397
Mamut
Serheci Oğlu
Sait
1882
Çiftçi
3398
Mehmet
Serheci Oğlu
Husein
1890
Çiftçi
3399
Mumin
Serheci Oğlu
Kamper
1872
Çiftçi
3400
Mumin
Turgut Oğlu
İsmail
1874
Çiftçi
3401
Ömer
Turgut Oğlu
Memetali
1892
Çoban
3402
Mumin
Serheci Oğlu
Emin
1893
Çiftçi
3403
Uzeir
Kirc Oğlu
Adim
1892
Çiftçi
3404
Ramadan
Kirc Oğlu
Recep
1872
Çiftçi
3405
Ramadan
Serheci Oğlu
Mehmet
1887
Çoban
3406
Sali
Serheci Oğlu
Mehmet
1833
Çiftçi
3407
Sali
Turgut Oğlu
Kerim
1864
Çiftçi
3408
Sadet
Turgut Oğlu
Ahmet
1884
Çiftçi
3409
Sulüman
İsa Oğlu
Sali
1886
Çiftçi
3410
Sulüman
Kirc Oğlu
Yakup
1889
Çiftçi
3411
Celal
Turgut Oğlu
Fezula
1874
Çiftçi
3412
Celaledin
Serheci Oğlu
Sari
1867
Çiftçi
3413
Turgut
Turgut Oğlu
Fezula
1887
Çiftçi
3414
Fezula
Kirc Oğlu
Yakup
1893
Çiftçi
3415
Ferat
Turgut Oğlu
Omer
1858
Çiftçi
3416
Halil
Kirc Oğlu
Nasif
1862
Çiftçi
3417
Halil
Serheci Oğlu
Kamper
1866
Çiftçi
3418
Hasan
Serheci Oğlu
Sali
1864
Çiftçi




BU BİR MÜBADELE HİKAYESİNİN ANLATILDIĞI RADYO HİKAYESİ

KOZANA HATIRALARI......

Selam Mübadil insanların fotoğraflarıyla birlikte bir mübadele hikayesi anlatımı burada....Bakalım kimlerle ortak hikayelerimiz var?...